KUBAKA UBWONKO BWIZA: ITERAMBERE RY'ABANA N'UBUZIMA BWO MU MUTWE

Ku ya 25 Gashyantare 2020

UKO KUBAKA Ubwonko BWIZA BUKORA ejo hazaza heza kuri bose

Imiryango niyo abarezi ba mbere, abarezi, abarinzi, n'abarezi muri societe yacu. Iyo imiryango yacu ikomeye kandi ifite ubuzima bwiza, umuryango wacu uratera imbere. Ninimpamvu Imiryango Yambere ibaho.

Iyo dushyigikiye imiryango ikomeye, ifite ubuzima bwiza turi:

  • gufasha abantu gukora mubibazo byabo
  • gufasha ababyeyi kuba ababyeyi beza
  • kwigisha imiryango kubyerekeye iterambere ryabana bakeneye
  • guhuza imiryango ifasha ababyeyi kurera
  • gukumira ubuzima bwiza bwo mumutwe kubana bafite ibibazo byuburozi murugo

Mugihe twese dusangiye ibibazo nibibazo byubuzima bwumuryango, ntabwo buriwese afite amikoro yo gukemura neza ibibazo byimiryango. Kandi ibibazo bimwe biragoye cyane kubikemura wenyine. Muri ibi bihe niho imiryango myinshi ishobora kungukirwa n umuryango wita kubabyeyi cyangwa a umujyanama wumwuga, ninde ushobora kubafasha kubona ibisubizo no kuyobora impinduka ninzibacyuho.

Kugera kuri ubwo bufasha no gushyigikirwa nikimwe mubintu byiza ushobora gukorera abana bawe, cyane cyane mugihe bari mubyiciro byiterambere byambere byubuzima. Kubera iki? Igisubizo gifitanye isano uko ubwonko bwacu bwubatswe.

Siyanse yatweretse ko uburambe dufite mumyaka yambere yubuzima bwacu bugira ingaruka kuri imyubakire yumubiri yubwonko bukura. Reba videwo ikurikira kugirango umenye byinshi ku nkuru yibanze yiterambere ryubwonko, nuburyo abarezi bashobora gufasha gutera imbere ubwonko bwiza kubana.

 

Ibirimo na videwo biva kuri Alberta Family Wellness Institute (AFWI). AFWI yateje imbere amashusho yatanzwe n’abafatanyabikorwa babo mu kigo cya Harvard ku mwana ukura ndetse n’ikigo cya FrameWorks.

 

Ubwonko bwacu ntabwo bwavutse gusa - bwubatswe mugihe, bushingiye kubyo twiboneye.

Inzu ikeneye umusingi ukomeye wo gushyigikira inkuta nigisenge. Kandi ubwonko bukeneye umusingi mwiza wo gushyigikira iterambere ryose. Imikoranire myiza hagati yabana bato nabarezi yubaka ubwubatsi bwubwonko bukura. Kubaka urufatiro rukomeye mumyaka yambere itanga umusingi mwiza mubuzima bwimikorere myiza yo mumutwe hamwe nubuzima bwiza muri rusange.

KUBAKA UBWOKO BUKORESHEJWE

Nigute umusingi ukomeye wubwonko wubatswe kandi ukomezwa? Inzira imwe ni mubyo abahanga mu bwonko bita "gukorera no kugaruka" imikoranire.

Tekereza umukino wa tennis hagati yumurezi n umwana. Aho gukubita umupira inyuma no hejuru kurushundura, uburyo butandukanye bwitumanaho butambuka hagati yabo. Kuva guhuza amaso gukoraho, kuririmba, kumikino yoroshye nka peek-a-boo. Iyi mikoranire isubirwamo mumyaka yambere yumwana ni amatafari yubaka iterambere ryose.

Ariko ubundi bwoko bwubwana bugira uruhare mu mikurire yubwonko, kandi nibyo guhangayika.

Ubwoko bwiza bwimyitwarire, nko guhura nabantu bashya cyangwa kwiga ikizamini, nibyiza kubiterambere kuko bategura abana guhangana nibibazo bizaza.

IRINDE INTAMBARA ZIKURIKIRA

Ubundi bwoko bwo guhangayika, bwitwa Toxic Stress, ni bubi mu mikurire yubwonko. Niba umwana ahuye ningorane zikomeye zikomeje nko guhohoterwa no kutitabwaho, kandi ntayindi murezi afite mubuzima bwe kugirango atange inkunga, imiterere yibanze yubwonko bwe bukura irashobora kwangirika.

Nta shingiro rikomeye rishyigikira iterambere ryiza, aba afite ibyago byubuzima bwe bwose, ibibazo byiterambere, ndetse n’ibiyobyabwenge.

Birashoboka gukosora bimwe mubyangiritse kubibazo byuburozi nyuma, ariko biroroshye, birakora neza, kandi bihenze kubaka ubwubatsi bukomeye bwubwonko.

GUTEZA IMBERE AMASOKO N'IMIBEREHO MYIZA

Urashobora gutekereza kumikorere nyobozi no kwiyobora nka "kugenzura ikirere" ku kibuga cyindege. Umugenzuzi agomba kwitondera ibintu byose bibakikije kandi akitwara kubyabaye, nka:

  • Teganya mbere
  • Witondere
  • Sangira ibikinisho
  • Koresha ijwi imbere
  • Fata kuki?
  • Kwambara pajama

"Kugenzura ikirere" bifasha abana kwitondera, kugenzura amarangamutima yabo, gushyira imbere ibyo bagomba gukora ubutaha. Ubu bwoko bwimikorere yubuyobozi nibice byiterambere ryubwonko. Kugira ubu bushobozi bifasha abana kwirinda "kugongana" no kwitwara neza kwisi ibakikije.

GUSHYIRA HAMWE PIECES HOSE

Gutezimbere ubwubatsi bukomeye bwubwonko, kwirinda guhangayikishwa nuburozi, no guteza imbere imikorere myiza no kwiyobora - ibi nibintu byose abana badashobora gukora bonyine. Kandi kubera ko societe zikomeye zigizwe nabantu bafite ubuzima bwiza, batera imbere biratureba twese kugirango tumenye neza ko abana bafite uburambe bwo kurera bakeneye kugirango bakure neza.

Kugira ngo twubake ejo hazaza heza, dukeneye kubaka ubwonko bwiza.

YIGA BYINSHI KUBYACU AMASOMO YUBUREZI, CYANGWA TWANDIKIRE UYU MUNSI.