ကျွန်ုပ်၏နောက်ဆုံးစာတွင်၊ ပြုစုစောင့်ရှောက်ခြင်းမပြုမီ ကလေးတစ်ဦး၏သမိုင်းကြောင်းကို သင်အများကြီး (သို့မဟုတ်) တစ်စုံတစ်ရာ မသိနိုင်စေရန်အတွက် ကျွန်ုပ်ပြောခဲ့ပါသည်။ ယနေ့ပို့စ်သည် သင်မသိရသည့် အကြောင်းရင်းအနည်းငယ်၊ သင်ပျောက်ဆုံးနေသည့်အရာများနှင့် ကွာဟချက်ကြားမှ သင် (နှင့် သင့်ကလေး) မည်သို့ရှေ့ဆက်သွားနိုင်မည်ကို ဖော်ပြထားပါသည်။
ကလေးအကာအကွယ်ပေးရေးဝန်ဆောင်မှုများသည် ကလေး၏ရာဇဝင်နှင့်ပတ်သက်သည့် အချက်အလက်များကို တတ်နိုင်သမျှစုဆောင်းရန် ကြိုးပမ်းနေသော်လည်း အချက်အလက်များမှာ ကြီးမားသောကွာဟချက်ရှိတတ်သည်။ တစ်ခါတရံမှာ DCS က အချက်အလက်ကို သိတယ်ဆိုရင်တောင်မှ မွေးစားမိဘတွေကို မမျှဝေနိုင်ကြပါဘူး။
သတင်းအချက်အလက်ကို သင်ဝင်ရောက်ခွင့်မရရှိနိုင်သည့်နောက်ထပ်အကြောင်းရင်းများရှိပါသည်- မိဘအရင်းများ ထောင်ကျခံရနိုင်သည်; အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ချိန်းဆိုမှုများတွင် ပေါ်လာခြင်းမရှိပါ။ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့သည် သင့်အား အချက်အလက်များကို ပေးဆောင်ရန် ဆန္ဒမရှိပေ။
ကလေးတစ်ဦးသည် ပြုစုစောင့်ရှောက်ပေးသူများတွင် အပြောင်းအလဲများစွာကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရပြီး လူတစ်ဦးမှတစ်ဦးသို့ ခုန်တက်သွားခြင်းလည်း ဖြစ်နိုင်သည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ ကလေးတစ်ဦးတစ်ယောက်မျှ အရွယ်ရောက်ပြီးသည်များကို သတိပြုမိခြင်းမရှိပေ။ ၎င်းတို့သည် အချက်အလက်အတိုအထွာများကို ပေးစွမ်းနိုင်သော်လည်း ကြီးမားပြီး စဉ်ဆက်မပြတ် သမိုင်းအပိုင်းအစ မဟုတ်ပါ။
ရိုးရိုးသားသားပြောရရင် မင်းမှာ သတင်းအချက်အလက် ချို့တဲ့ရတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေ အများကြီးရှိတယ်၊ ဒါပေမယ့် ငါပြောနေတာက ဘယ်လိုကွာဟချက်မျိုးလဲ။ ကျွန်ုပ်၏ယခင်ပို့စ်တွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း၊ သင့်ကလေးမွေးဖွားချိန်၊ ကိုယ်အလေးချိန်၊ သို့မဟုတ် ကြာချိန်တို့ကို သင်မသိနိုင်ပါ။ အဲဒါတွေက ဒုက္ခဖြစ်နိုင်ပေမယ့် တခြားပိုကြီးတဲ့ မသိတာတွေလည်း ရှိပါသေးတယ်။ အဓိကအချက်မှာ မိခင်အရင်း၏ကိုယ်ဝန်တွင် ပါဝင်လေ့ရှိသည်။ သူမရဲ့ ကိုယ်ဝန်အခြေအနေက ဘယ်လိုလဲ။ သူမသည် ကိုယ်ဝန်ဆောင်စောင့်ရှောက်မှုကို ခံယူခဲ့ပါသလား။ ကလေးသည် သားအိမ်အတွင်း မူးယစ်ဆေးဝါး သို့မဟုတ် အရက်နှင့် ထိတွေ့မိပါသလား။ ကိုယ်ဝန်ရှိစဉ်အတွင်း အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် နှိပ်စက်ခြင်းခံခဲ့ရပါသလား။ ကိုယ်ဝန်ရှိစဉ်မှာ သူမရဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေး တစ်ခုလုံးက ဘယ်လိုလဲ။
မွေးကင်းစကလေး သို့မဟုတ် မွေးကင်းစကလေးငယ်ကို ယူဆောင်သည့်တိုင် ကလေးတစ်ဦး သားအိမ်အတွင်းကုန်ဆုံးသည့်အချိန်သည် မကြာခဏ ထည့်သွင်းစဉ်းစားလေ့မရှိသော အရာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ကလေးမွေးပြီးရင် သူတို့ဆီ တိုက်ရိုက်ရောက်လာရင် ကလေးက “စိတ်ဒဏ်ရာမရှိဘူး” လို့ လူတွေက မကြာခဏ အထင်လွဲတတ်ကြတယ်၊ ဒါပေမယ့် အဲဒါမမှန်ဘူးဆိုတာ မင်းသိဖို့ပဲလိုတယ်။ ကိုယ့်အမိုးအောက်မှာ မီးမဖွားမီ ဒဏ်ရာဒဏ်ချက်နဲ့ ကလေးတစ်ယောက်ကို ပထမဆုံးလက်တွေ့မကြုံမချင်း ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ယုံကြည်ခဲ့ဖူးတယ်။ ဤသည်မှာ အဘယ်ကြောင့်နည်း။
သင်သိနိုင်သည် သို့မဟုတ် မသိနိုင်သကဲ့သို့၊ လူတစ်ဦးသည် ကမောက်ကမဖြစ်သောအခါတွင် ခန္ဓာကိုယ်သည် ကော်တီဆောကို ထုတ်လုပ်သည်။ Cortisol သည် ပင်မစိတ်ဖိစီးမှုဟော်မုန်းဖြစ်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်ထဲသို့ မကြာခဏဆိုသလို ထုတ်လွှတ်သည့်အခါတွင် တစ်စုံတစ်ဦးအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်သည်... ၎င်းသည် တိုက်ပွဲ၊ ပျံသန်းခြင်း သို့မဟုတ် အေးခဲနေသောတုံ့ပြန်မှုအတွင်း မလိုအပ်သောလုပ်ဆောင်မှုများကို တားဆီးပေးသည်။ ဒါပေမယ့် cortisol ထုတ်လွှတ်မှု ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နေချိန် (ဥပမာ- ကြာရှည်စိတ်ဖိစီးမှု မြင့်မားတဲ့အခြေအနေမှာ) နဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးတွေမှာ ပိုတောင် ပြဿနာရှိနိုင်ပါတယ်။ အကယ်၍ သူမသည် cortisol ပမာဏမြင့်မားနေပါက သားအိမ်အတွင်းရှိ ကလေးသည် ၎င်းတွင် လက်တွေ့ကျကျ ရေကူးတတ်သည် (အမှန်တော့ စာသားမဟုတ်ပါ၊ သို့သော် ကျွန်ုပ်၏အချက်ကို နားလည်မည်မှာ သေချာပါသည်)။ သားအိမ်ထဲရှိ ကလေးနှင့် ထိတွေ့ခြင်းသည် ကြီးထွားမှု နှောင့်နှေးမှုနှင့် မွေးပြီးနောက် နာတာရှည် စိတ်ပူပန်မှု အဆင့်များကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။
ထို့ကြောင့် ကလေးသည် မမွေးမီက မူးယစ်ဆေး သို့မဟုတ် အရက်နှင့် မထိတွေ့သော်လည်း စိတ်ဒဏ်ရာ မခံစားရဟု မဆိုလိုပါ။
ယခု… ပြုစုစောင့်ရှောက်ခံရသော ကလေးအကြောင်း သင်မသိနိုင်သော နောက်ထပ်အသေးစိတ်အချက်များ- ဖွံ့ဖြိုးမှုမှတ်တမ်း ပျောက်ဆုံးနေနိုင်သည်။ ကလေးသည် လမ်းလျှောက်ခြင်း၊ စကားပြောခြင်း သို့မဟုတ် ပစ်မှတ်ပေါ်တွင် အခြားဖွံ့ဖြိုးမှုဆိုင်ရာ မှတ်တိုင်များကို ထိမိခြင်းရှိမရှိ သင်မသိနိုင်ပါ။ ထိုအရာအမျိုးအစားများကို သိရှိခြင်းသည် မွေးစားမိဘများ (နှင့် ၎င်းတို့၏ဆရာဝန်များ) ၏အနာဂတ်နှင့် ပတ်သက်၍ ပိုမိုတိကျသော ခန့်မှန်းချက်များကို ပြုလုပ်နိုင်စေရန် ကူညီပေးနိုင်ပါသည်။ သင့်ကလေးအား အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် သင်မကူညီနိုင်သေးဟု ဆိုလိုပါသလား။ လုံးဝမဟုတ်ပါဘူး… အရင်က အချိန်မီအောင်မြင်ခဲ့တဲ့ မှတ်တိုင်တွေကို သိရင် နည်းနည်းပိုလွယ်ပါတယ်။
မျိုးရိုးဗီဇရာဇဝင်ကိုလည်း မသိနိုင်ပါ။ ကလေး၏မိသားစုတွင် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးပြဿနာများ၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု သို့မဟုတ် သိမြင်မှုနှောင့်နှေးမှု၊ စွဲလမ်းမှုစသည့် ရာဇဝင်ရှိခြင်း ရှိ၊ မရှိ မရှင်းလင်းနိုင်ပါ။
ကလေး၏ စိတ်ဒဏ်ရာရာဇဝင်မှာလည်း မသေချာနိုင်ပါ။ အရွယ်ရောက်ပြီးသူများသည် ကလေး၏ လျစ်လျူရှုမှု၊ အလွဲသုံးစားပြုမှု သို့မဟုတ် အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှုများနှင့် ထိတွေ့မှုဆိုင်ရာ ကလေးများ၏ ရာဇဝင်ကို သတိမပြုမိနိုင်ပါ။
အချက်အလက်ကွာဟချက်သည် ကလေး၏ ပူးတွဲပါရာဇဝင်နှင့်ပတ်သက်သည့် မေးခွန်းများရှိလာနိုင်သည်ဟု ဆိုလိုပါသည်။ ကနဦး မူလ ပြုစုစောင့်ရှောက်ပေးသူများနှင့် မရင်းနှီးသော ကလေးများသည် (ပုံမှန်အားဖြင့် ၎င်းတို့၏ မိဘအရင်းများ ဖြစ်သော်လည်း အမြဲမဟုတ်) တွယ်တာမှု ပုံမမှန်ခြင်းဖြစ်သည့် တုံ့ပြန်မှု တွယ်တာမှု ရှိလာနိုင်သည်။
စိတ်ဓာတ်ကျစရာမဟုတ်သော်လည်း တစ်ခါတစ်ရံတွင် စိတ်ကျန်းမာရေးပြဿနာများ၊ ဖွံ့ဖြိုးမှုနှောင့်နှေးမှုများ သို့မဟုတ် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာကျန်းမာရေးပြဿနာများသည် ကလေးမွေးစားမိသားစုနှင့်အတူ ခဏတာနေထိုင်ပြီးသည့်တိုင်အောင် ပေါ်ပေါက်လာမည်မဟုတ်ပေ။ ကလေးသည် တွယ်ကပ်ရန် သင်ယူနေပြီး ဘေးကင်းသည်ဟု ခံစားရခြင်းကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။
ဒါက "Debbie Downer" လို့ထင်ရကောင်းမှန်းသိတယ်၊ အဲဒါက ငါ့ရည်ရွယ်ချက်မဟုတ်ဘူးဆိုတာ ငါသိတယ်။ အကယ်၍ သင်သည် မွေးစားရန် စဉ်းစားနေပါက သို့မဟုတ် ဂိမ်းအတွက် အသစ်ဖြစ်နေပါက၊ ဖြစ်နိုင်ခြေများကို သတိပြုမိပြီး သင့်မျက်လုံးများကို ကျယ်ကျယ်ဖွင့်ကာ ဤအတွေ့အကြုံသို့ ကျွန်ုပ်သွားစေလိုပါသည်။
ပြောခဲ့တာတွေအကုန်လုံး… ဒီအချက်အလက်တွေ ချို့တဲ့တာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ငါတို့ ဘာလုပ်ကြမလဲ။ ကောင်းပြီ၊ သင်ရနိုင်သောသဲလွန်စများသာဖြင့် သင်ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ပြီး ပဟေဋ္ဌိကို အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ဖြေရှင်းရပါမည်။ ရှင်းအောင်ပြောရရင်တော့ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး မပြောပါဘူး။ ကံမကောင်းစွာနဲ့ မွေးစားမိဘတစ်ဦးအနေနဲ့ ဒီအတွေ့အကြုံကို ကျွန်တော် လုံးလုံးနားလည်ပါတယ်။ မွေးစားမိဘတွေ ပေးခဲ့တဲ့ အတိုင်း တတ်နိုင်သမျှ အကောင်းဆုံး လုပ်ရမယ်။ စုံထောက်တစ်ယောက်ဖြစ်ခြင်းနဲ့ နှိုင်းယှဥ်လိုက်ပါပြီ။ ကျွန်ုပ်၏ကလေးသည် ကျွန်ုပ်ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်သော ပြဿနာမဟုတ်သော်လည်း ကျွန်ုပ်ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်သော ပဟေဠိတစ်ခုဖြစ်သည်။
ပြီးတော့ ဒီသဘောပေါက်ဖို့ ဘယ်လိုရောက်လာတာလဲ။ ကောင်းပြီ၊ ပထမတော့ လိုအပ်ချက်တွေနဲ့ ကလေးယူရတာ နှိမ့်ချမှုဆိုတာ နားမလည်ခဲ့ဘူး။ ငါမမိုက်ဘူးဆိုတာ ငါသိတယ် ဒါပေမယ့် သူငါတို့နဲ့ အတူနေဖို့ သူပထမဆုံးရောက်လာတုန်းက သူ့ကိုကူညီဖို့ ငါလိုအပ်တဲ့ကိရိယာတွေ ဘယ်လိုမှ မရှိဘူး။ ကလေးရဲ့ပြဿနာက ဘာလဲဆိုတာ မသိရင် ဘယ်လိုဖြေရှင်းရမလဲဆိုတာ သိဖို့ စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ ဒေါသလို ကြောက်ရွံ့ခြင်း သို့မဟုတ် ဝမ်းနည်းခြင်းကဲ့သို့သော အရင်းခံပြဿနာတစ်ခု ဖြစ်နိုင်သည်... ထို့ကြောင့် ဒေါသကိုဖြေရှင်းရန် အကြောက်တရား သို့မဟုတ် ဝမ်းနည်းမှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်သည်... စုံထောက်ဖြစ်ရခြင်း၏ ဆိုလိုရင်းကို ကြည့်ပါလား။ (TBRI သည် ဤကိစ္စတွင် အထူးအထောက်အကူဖြစ်သည်… ကျေးဇူးပြု၍ နှိပ်ပါ။ ကျွန်ုပ်၏ ပို့စ်ကို ၎င်းနှင့် ပတ်သက်သော အချက်အလက် ပိုမိုသိရှိရန်။)
ဒီနေ့အထိ 100% မသေချာသေးပါဘူး ငါ့ကလေးက ပုလင်း ဒါမှမဟုတ် အစာ ဒါမှမဟုတ် အရည်တစ်ခုခုကို ပါးစပ်ကနေ မယူနိုင်သေးဘူး (သူ့မှာ “slow gag reflex” လို့ ပြောကြပေမယ့် ဘာကြောင့် ဖြစ်ရတဲ့အကြောင်းအရင်းကို အတိအကျ မသိသေးပါဘူး… ?) ဒါပေမယ့် ဆရာဝန်တွေက ပါးစပ်နဲ့ စားသောက်တတ်အောင် သင်ယူနိုင်တယ်လို့ ပြောခဲ့တယ်... ဒါကြောင့် ကျွန်မတို့အားလုံးဟာ အံ့သြစရာကောင်းတဲ့ လုပ်ငန်းခွင်ကုထုံးပညာရှင်နဲ့ ခက်ခက်ခဲခဲ အလုပ်လုပ်ခဲ့ရပါတယ်။ ကြည့်လေ… နောက်ဆုံးတော့ ငါတို့ရဲ့ ချစ်စရာကလေးက သူ့ရဲ့ G-tube ကို မလိုအပ်တော့ဘူး။
ထောက်ပြခြင်း- ငါမြန်မြန်သဘောပေါက်လာတာက ပိုကောင်းအောင်ကြိုးစားဖို့ "ဘာကြောင့်" ဆိုတာကို သိဖို့ "ဘာကြောင့်လဲ" ဒါမှမဟုတ် "ဘယ်လို" ဆိုတာကို အမြဲသိဖို့ မလိုအပ်ပါဘူး။
ရိုးရိုးသားသားပြောရရင် ဒါက မွေးစားပြုစုစောင့်ရှောက်မှုရဲ့ တော်တော်များများပါ- ဒီကလေးတွေကို သူတို့ခရီးတွေသွားတိုင်း ချစ်ပြီး သူတို့ရဲ့နောက်ထပ်ခြေလှမ်းတွေမှာ သူတို့ကို လမ်းညွှန်ကူညီပေးဖို့ သူတို့နဲ့အတူ လိုက်လာတာပါ။ “ဘာကြောင့်လဲ” ဆိုတာကို ဘေးဖယ်ထားပြီး “အကူအညီ” ကို အာရုံစိုက်တာက ပိုကျန်းမာပြီး ပျော်ရွှင်စရာကောင်းတဲ့ နေရာတစ်ခုပါ။
တစ်ခါတလေ ခက်နေသေးလား? မေးတာ။ သင့်ကလေးသည် နှောင့်နှေးမှုများ၊ ပြဿနာများစသည်ဖြင့် လုပ်ဆောင်ရာတွင် ကူညီရန် ကုထုံးများ လိုအပ်နေပါသလား။ သေချာသည်။ ဒါပေမယ့် နောက်ပြန်ဆုတ်ပြီး သမိုင်းကွာဟချက်အားလုံးကို ဖြည့်ဖို့ တာဝန်မရှိဘူးဆိုတာကို သိထားနိုင်ရင် သင်ရော သင့်ကလေးပါ ရှေ့ကို ဆက်သွားနိုင်တဲ့ စွမ်းရည်ကို ပေးစွမ်းနိုင်ပါတယ်။
သင့်ကလေးငယ်များအတွက် ဒေတာများ ပျောက်ဆုံးနေမည်ဟူသောအချက်နှင့် ပတ်သက်၍ စိတ်အေးချမ်းမှု အနည်းငယ် ပေးစွမ်းနိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်မိပါသည်... သို့သော် ရေရှည်တွင်၊ အမြဲတမ်း ကြီးမားသော သဘောတူညီချက် ဖြစ်လာမည်မဟုတ်ပါ။ ချစ်ခြင်းမေတ္တာနှင့် ကုသခြင်းကို ခံယူနိုင်ကြသေးသည်။
ရိုးသားစွာ၊
Kris